صیادان و جزیره زیبای قشم
پسر جوان در ساحل شرقی قشم مشغول صید ماهی با ساده‌ترین ابزار صید است، قلابی دستی که در انتهای ریسمان بلند نایلونی بسته میشود. این روش که در قشم به "خیت" معروف است در همه سواحل جنوبی ایران رواج دارد و در هر منطقه نام خاصی دارد. ماهیگیران قلاب‌های خود را که برای جذب انواع ماهی‌ها به آن طعمه‌هایی از گوشت ماهی "عنکاس" یا همان مرکب ماهی، میگو و غیره بسته‌اند از صخره‌های ساحلی یا از روی قایق‌های چوبی که به تجربه صیاد در جایی از دریا لنگر انداخته است که احتمال وجود صید بیشتر است، به آب می‌اندازد. در این نوع صید، دریا باید آرام باشد و در حال توقف تا بخت با صیاد یار شود و روزیش گرفتار خیت شود.
سفره‌ای بر ساحل
صیادان در یکی از ساحل‌های جزیره قشم مشغول جمع کردن روزیشان از سفره دریا هستند، تور‌های ساحلی که روزی به خاطر عدم دسترسی به قایق‌های موتوری برای ریختن تور در نقاط عمیق دریا، بیشتر رواج داشته است، امروز همچنان برای صید ماهی‌های کرانه‌ای کاربرد دارد، تور‌های چشمه ریزی که در چند ساحل توسط صیادان پهن میشود و ماهیان نزدیک‌تر به ساحل را به دام می‌اندازد و ماهیگیران در ساحل به انتظار می‌نشینند تا از سفره بخشنده دریا چیزی نصیب تورشان شود.
شکارچیان میگو
با فرمان ناخدا روزکاری ملوانان صیاد آغاز میشود. با بسم الهی "جَل" یا همان تور مخصوص صید میگو را در آب رها می‌کنند، تور بزرگی که از پشت لنج تا کف دریا می‌رسد. و در مسیر حرکتش تمام جانوران پیش رویش را جارو می‌کند.
جاشو "شنبه" همراه باقی ملوانان لنج، در حال جدا کردن میگو از میان سایر ماهیان صید شده است که با جمع شدن و بالا آمدن تور بر کف لنج تخلیه شده و همه جا را پوشانده است، چون سوراخ‌های کوچک جل فقط میگو‌های دریا را اسیر نمی‌کند. ماهی‌ها و جانوران دیگر را هم گیر می‌اندازد. مهمانان ناخوانده‌ای که دوباره به دریا ریخته می‌شوند تا لاشه شان خوراک مرغان دریایی شود.
دامگاه جزر و مد
مردمان جنوب روش‌های زیادی برای گرفتن روزیشان از دل آب‌های بخشنده خلیج فارس دارند و این بار به کمک جزر و مد دریا صید شان را به دام می‌اندازند.
دامی‌از چوب و تور که در سواحل استان هرمزگان و جزیره قشم به "مُشتا" معروف است، حصاری عمودی برای شکار ماهیان نزدیک تر به ساحل . با بالا آمدن آب دریا در هنگام مد، صید از راه باریکه ای به نام "ماهی دون" به داخل دامگاه می‌آید و با پایین رفتن آب، در میان مشتا اسیر میشود. حالا زمان آن است که صید گرفتار در آب کم عمق میانه ی دام، توسط صاحبان مشتا با تور‌های کوچک دستی جمع آوری شوند.
ماهی‌ها در ساحل
با بازگشت صیادان موتو به ساحل، وقت تخلیه ی حجم بالای صیدشان روی شن و ماسه‌های ساحل است تا زیر نور مستقیم خورشید خشک شوند. نبود کارخانه‌های کنسرو سازی ماهی ساردین باعث شده تقریبا 95 درصد این ماهیان صید شده برای مصرف خوراک دام و کود، خشک و پودر شده، به استان‌ها و کشور‌های دیگر صادر شوند. علاوه بر این روش سنتی خشک کردن ماهی موتو در ساحل که طی تقریبا 10 روز با زیرو رو کردن آن‌ها زیر نور خورشید انجام میشود، کارخانه‌های فرآوری ماهی هم عمل خشک کردن این ریز ماهیان مغذی را به صورت صنتی انجام می‌دهند، مانند چند کار خانه تولید پودر ماهی که در شهر "سوزای" قشم فعال هستند.
بافندگان پارو
ملوانان پیر هنگام فراغت از صید، در لنجی مشغول به تعمیر و رفوی تور‌ها ی ماهیگیریشان هستند. مبادا در صید بعدی روزیشان از دریا به دامشان نیفتد. آن‌ها گرچه امروز کمتر همراه صیادان به دریا می‌روند اما روزی، بالا کشیدن و جمع کردن تور‌های سنگین پر از ماهی، در گرو قدرت بازوی آن‌ها بود. تور یا به زبان محلی اهالی قشم "پارو" که یکی از متداول ترین ابزار صید برای این همسایگان خلیج فارس است و برای هر نوع ماهی، بسته به کوچکی و بزرگی آن و عمقی که در آن صید انجام میشود، از جنس ریسمان‌های کتانی و نایلونی و با سوراخ‌ها یا همان چشمه‌های ریز و درشت بافته میشود.
صیادان نیزه دار
"باید بدون اکسیژن به آب زد مثل ماهی‌ها" این را حسین، غواص ماهر اهل قشم می‌گوید. نیزه بلند و مخصوص صیدش را تیز کرده است و با قایق همراه صیاد دیگری به قسمت‌های عمیق خلیج فارس آمده تا بدون تجهیزات اکسیژن و تنها با قدرت نفس گیری و تبحر در غافل گیری صید، به شکار ماهی خطر ناک و درنده "قطر" برود. او که در این عکس در عمق هفت متری مشغول صید است تا عمق 15 متری هم برای شکار این ماهی با ارزش رفته و در سه ساعت 60 ماهی هم صید کرده است تا تبحرش در این نوع صید را به رخ همکارانش بکشد، غواصان صیادی که امروز تعداد آن‌ها در خلیج فارس کم نیست.
تور گسترده
لرزش شناور‌های تعبیه شده در امتداد تور که روی اب دیده میشود. نوید صید بزرگی را به صیادان منتظر می‌دهد، حالا وقت بالا کشیدن تور است، تور‌های بزرگی که این صیادان ماهر به صورت دستی در در سطح دریا و در اطراف قایق ماهیگیریشان پهن کرده اند. در این عکس صیادان اهل قشم، به طور هماهنگ و با صدای هو، هو، که به همزمانی آن‌ها کمک بیشتری می‌کند، ماهیان "زرده" گرفتار در تورشان را از سطح دریا به داخل قایق می‌کشانند.
ماهی در ماهیتابه
مردان جوان در اواخر تابستان و تمام پاییز برای صید ماهی "کاریز" با قابلمه و ماهیتابه که در زبان اهالی قشم به آن "منجل " می‌گویند با هم رقابت می‌کنند. منجل را با آرد پر می‌کنند و رویش پلاستیکی محکم را با کش می‌بندند، با دست سوراخی روی آن درست می‌کنند و دام را در کف دریا کار می‌گذارند، زیر آب بوی آرد، ماهی را دم منجلی می‌آورد، ماهی که می‌خواهد بیشتر بخورد، میرود داخل منجلی و گیر می‌کند.، گرچه این روش روزگاری راهی برای امرار معاش صیادان بود تا در روز‌های توفانی دریا بیکار نمانند اما امروز بیش تر جنبه تفریح دارد، روشی ساده یا ابزاری دم دستی ولی با فوت و فن خاص که فقط در سواحل کم عمق قشم دیده میشود.
دریا و تامین اقتصادی کشور دریا ,ماهی ,صیادان ,ساحل ,میشود ,ماهیان ,خلیج فارس ,دیده میشود ,بالا کشیدن ,برای شکار ,بالا آمدن منبع
درباره این سایت